Çilek yetiştiriciliği nasıl yapılır sorusu birçok insan tarafından düşünülen bir sorudur. Çilek, üzümsüz meyveler kategorisine girer. Yüzeysel kök yapısına sahip olan otsu bir bitkidir ve kökleri iyice süzerek topraklarda 60- 70 cm’ye kadar iner. Ağırlaşmış topraklarda ise çileğin kökleri yatay olarak büyür.
İlkbaharda havalar ısınmaya başlayınca çıkan embriyonik yapraklar 2 ya da 3 hafta sonra tam büyüklüğe ulaşır. Çileğin her yaprağının 1 ile 3 ay arası bir ömrü vardır. Uzayan kollarında oluşan tomurcuklardan yaz boyu çilek verir. Çileğin çiçekleri salkım şeklindedir ve iyi tozlanması gerekir yoksa şekli düzgün olmaz. Tozlanma sürecinden sonra çilek 30- 35 gün içerisinde olgunlaşır.
Çilek Yetiştiriciliği
İçindekiler
Çilek yetiştiriciliği gün uzunluğuna da duyarlıdır. Çilekte kısa günde çiçek gözleri oluşurken, uzun günde kol gelişimi oluşur. Bundan kaynaklı olarak çileğin verimliliği gün uzunluğu ile ilişkilidir. Çilek yetiştiriciliğinde bir bölgeye uyan çeşit diğer bölgeye uymayabilir. Çilek -10 dereceye kadar soğuk koşullarda yetiştirilebilir. Toprağın yapısı da çilek yetiştirmede oldukça önemlidir çünkü kireci fazla olan topraklar çilek için uygun değildir.
Toprak pH’sı 7.0 ile 7.5 olan topraklarda önemli bir sorun yaratmaz. Çilek toprak kökenli mantarsal hastalıklara kaşı elverişli olduğu için dikim yapılacağı arazinin bu hastalıklardan temizlenmiş olması gerekir. Yani bir önceki mevsim arpa ve buğday ekilmiş araziler tercih edilmemelidir.
Çilek Nasıl Yetiştirilir
Çilek nasıl yetiştirilir merak ediyorsanız eğer öncelikle tohum olarak mı yoksa fide olarak mı ekmek istediğinize karar vermelisiniz. Çilek yetiştirmek istediğiniz arazinin gün içerisinde en az 6 saat en çok 10 arasında güneş alması gereklidir. Böyle bir araziye sahipseniz eğer ilk önce araziyi çapalayarak yabani otlardan temizlemeniz ve toprağı havalandırmanız gerekir.
Çilek yetiştiriciliği yaparken dikkat etmeniz gereken bir diğer kural ise toprağın asitli ve 6.0 6.5 pH değerinde olması gerekir. Eğer toprağın pH derecesi bu dereceden düşük ise kireç kullanarak pH değerini yükseltmeniz gerekir. Toprağın pH 6.5 dereceden büyük ise turba yosunu ya da kükürt kullanarak pH seviyesini istenilen dereceye düşürebilirsiniz.
Toprağınız çilek ekimine hazır hale gelmiş bulunmakta çileklerinizi ekebilirsiniz. Ekimden sonra düzenli bir şekilde yabani otlardan korumak için kontrol etmeniz gerekir. Mayıs ayının son zamanlarına doğru çileğiniz çiçeklenmeye başlar.
Çilek Nerede Yetişir?
Çilek nerede yetişir diğer önemli bir sorudur. Çilek yetiştiriciliği genellikle ılıman iklimin olduğu bölgelerde yapılır. 2 derece ve 35 derece arasında iklime sahip olan bölgelerde çilek yetişir. Bu derecede bulunan ortamları serada rahatlıkla sağlayabilirsiniz. Ekimi gerçekleşen çileklerin gün içerisinde 6 saat ile 10 saat arası güneş alması gereklidir.
Ülkemizde genellikle çilek yetiştiriciliği Akdeniz, Ege, Marmara bölgesinde yapılır. Çilek ekimi yapılmadan önce bulunduğunuz bölge için çilek çeşitleri hakkında bilgi edinmeniz gerekir. Çilek türlerinin bazıları soğuk havaya bazıları da sıcak havaya oldukça dayanıklıdır. Nem oranında çileğin yetişmesinde büyük rolü vardır.
Çilek Ekimi
Çilek ekimi genellikle ilkbahar mevsiminde yapılır, fakat hangi ayda yapılacağı bölgeye göre değişmektedir. Çilek ekimi için en iyi tercih o sene yaşanan son don olayından sonra ekimin gerçekleşmesidir. Çilek yetiştiriciliği oldukça keyifli ve karlı bir iştir. Toprakla oynamayı seven ve tarım ile ilgisi olan herkes rahatlıkla çilek yetiştirebilir.
Çilek ekmeye başlayacağınız zaman toprağın kuru olmasına dikkat etmelisiniz. Eğer toprak ıslaksa 3 ya da 4 gün toprağın kurumasını beklemelisiniz. Çilek ekimi aşamaları;
- Çilek ekilecek olan toprakta yükselti oluşturunuz, drenajlı hale getiriniz.
- Çilek ekilecek olan toprağın 6.5 pH değerine sahip olduğundan emin olunuz.
- Çilek ekilecek toprakta yabani ot ya da başka bir tarım ürünü olmamasına dikkat ediniz ve derinlemesine çapa işlemi yapınız.
- Çilek ekilecek olan toprağa saksı büyüklüğünde delikler açınız. Fidelerinizi özenle dikiniz.
- Çilek ekilecek toprağa mayıs ayında azot ve potasyum içeren sıvı gübre kullanınız.
Çilek Gübrelenmesi
Çilek gübrelenmesi, toprak ve yaprak analizlerine göre yapılmalıdır. Gübreleme yöntemi ile bitkilerin dengeli, düzenli ve yeterli beslenmesini sağlar. Çileğin kalitesini yükselterek daha fazla bir hasat sağlar. Çilek ekimi yapılmadan önce toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını düzenlemesi amacıyla dekara 3 ya da 4 ton yanmış hayvan gübresi kullanmalısınız.
Çilek yetiştiriciliği yapılırken gübrelemeye de oldukça önem verilmelidir. Toprakta azot eksikliği bitkide yaprak kırmızılığı ve solgunluğu oluşturur. Çileğin gelişmemesine ve renginin matlaşmasına sebep olur. Olması gerekenden daha fazla azot ise verimde geriliğe sebep olur. Fosforda çileğin gelişmesinde önemli bir maddedir. Çileğin gelişimi ve verimi için en önemli olan madde ise potasyumdur. Tüm mu elementlerin toprakta bulunması için gübreleme sistemi şarttır.
Çilek Hastalıkları
Çilek hastalıkları dikkat edilmesi ve tedbir alınması gereken bir durumdur. Ciddi çilek hastalıkları mevcuttur;
- Çilekte Kurşuni Küf Hastalığı: Bu küf genellikle çilek, yaprak ve yaprak sapında görülmektedir. Çileklerin açmış olduğu sürede tüm organları ile enfeksiyona uğramış olan çiçekler, ani bir şekilde solarak kurur buna da çilek yanığı denir.
Hasat öncesi ve hasat döneminde yağmur ya da sulama hastalığın gelişimini sağlar.
Hasta olan bitki artıkları üretim alanından temizlenmelidir.
Aşırı derecede geliştirilen gübrelemeden uzak durulmalıdır.
- Çilek Küllenmesi: Bu hastalık düşük sıcaklık ve yüksek nem şartlarında ortaya çıkar. Hastalığın erken sürecinde alt kısımlarında küçük parçalar şeklinde beyaz, ağ benzeri yapılar oluşur.
Çilekte bu hastalık yaprak sapları, meyvede, çiçek demetlerinde görülmektedir. Enfeksiyona bağlı olarak gümüşi bir görünüm oluşturur.
- Çilekte Kök Çürüğü Hastalığı: Kök çürüğü hastalığı bulaşık fide ya da bulaşık tarla temziliği yapılmadan dikim yapıldığı zaman ortaya çıkmaktadır. Gelişmede durgunluk, yaprak yüzeylerinde küçülme ve yaprak saplarında oluşan kısalmalar şeklindedir. Hastalık ilerledikçe yapraklar kurur ve meyveler solar. Çilek yetiştiriciliği yapılırken hastalıklara da son derece dikkat edilmesi gerekir.
Okuyunuz: Avokado Yetiştiriciliği
Çilek Yetiştiriciliği Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ülkemizin birçok yerinde yetiştirilebilme imkanı sunan çileğin toprak yapısının çok fazla kireçli olmaması gereklidir.
- Çilek güneşi çok sever ve bundan kaynaklı olarak bol güneş alan yerde yetiştirmeniz çok önemlidir. Yeteri kadar güneş almayan fideler küçük, kavruk ve düşük kaliteli olur.
- Çilek yetiştiriciliği hem zevkli hem de biraz ilgi isteyen bir durumdur. Toprağın elementlerinden, güneşin kaç saat arazide kaldığına kadar ilgilenilmelidir. Çilek azotu sever ve azot ile gelişir toprakta yeterli azotun olduğuna emin olunmalıdır. Eğer yeterli azot yoksa toprağa azot açısından zengin gübreleme yapılmalıdır.
- Fidelerin ekiminin yapılacağı toprağın balıksırtı olması ve dikim işleminden bir süre sonra toprağa amonyum sülfat içeren çiftlik gübresi eklenmelidir.
- Çilek yetiştiriciliği için en önemli olan noktalardan bir tanesi de sulama şeklidir. Dikim işlemi gerçekleştikten sonra mutlaka can suyu verilmelidir. Yağmur olmayan günlerde çilek fideleri mutlaka yeteri kadar sulanmalıdır. Çilek yetiştirmede toprağın nemli olması oldukça önemli bir detaydır.
- Fide dikim işleminde önemli püf noktası ise kök boğazından dikilmesi gerektiğidir. Ne çok derin ne de çok yüzeysel dikimden kaçınılmalıdır.
Tüm bu detaylara dikkat edilerek çilek ekimi yapılırsa çok verimli bir hasat elde edilir. Çilek yetiştiriciliği zevkli ve ilgi isteyen bir süreçtir. Doğru ekim, doğru sulama, doğru gübreleme, doğru bakım çok verimli hasatlara sebep olur.
